現觀總義（藏中對照）

①《現觀總義》(上)

作者簡介
請跟隨具格上師
譯序 正式學習五部大論的第一本教科書—現觀總義導讀—如何學習《現觀總義》？
凡例說明
སྐབས་དང་པོ། 第一品    001
མཆོད་བརོད། 禮讚文    001
བརྩམ་པར་དམ་བཅའ་བ། 造論誓言    003
ཤིང་རྟའི་སོལ་འབྱེད། 創軌師    004
བཤད་བ་རྩ་བའི་མདོ་ངོས་འཛིན་ཚུལ།  如何辨明所詮釋根本經？    005
བཤད་ཐབས་ཡན་ལག་ལྔའི་སོ་ནས་མདོ་དོན་འཆད་ཚུལ།  如何以「五支闡述方便門」釋經義？    008
མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གི་འགྱེལ་པ་དུ་ཡོད་བཤད་པ།《現觀莊嚴論》釋本有幾許？    010
འགྱེལ་པས་རྒྱན་གི་དོན་བཤད་ཐབས་ཡན་ལག་ལྔས་འཆད་ཚུལ།《明義釋》如何以五支闡述方便
門釋《現觀莊嚴論》義？    012
བམས་གཞུང། 慈氏    015
མཆོད་བརོད་ཀི་སྐབས་འདིར་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ་ས་བཅད་བཞིས་འཆད་ཚུལ།  今此辨析禮讚文如何由四科判
揭示    018
སོབ་དཔོན་ཉིད་བཞྱེད་པའི་རྟགས་ཀི་དགག་བའི་ཆོས་ངོས་བཟུང་བ། 辨明阿闍黎所許因之所破法    030
དྱེ་གཞི་གཞན་གི་སྱེང་དུ་འགོག་པའི་གཏན་ཚིགས།  彼於他事上破斥之因    036
མཁྱེན་གསུམ། 三智    046
མྱང་འདས། 涅槃    049
ཆོས་འཁོར། 法輪    059
དྲང་ངྱེས། 了不了義    066
གཞི་གཉྱེན་རྣམ་གསུམ། 基、治、相三者    102
དགོས་སོགས་ཆོས་བཞི། 旨趣等四法    119
བཀའ་བསན་བཅོས། 教言、論典    121
ཤྱེར་ཕིན། 般若    126
སྱེམས་བསྐྱེད། 發心    142
གདམས་ངག 教授    163
བདྱེན་གཉིས། 二諦    182
བདྱེན་བཞི། 四諦    194
སྐབས་གསུམ། 三寶    207
བརྩོན་འགྲུས་གསུམ། 三精進    222
སྤྱན་ལྔ། 五眼    224
མངོན་ཤྱེས། 六通    236
མཐོང་སོམ་གི་ལམ། 見修道    248
དགྱེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། 別說僧寶    249
ཐྱེག་ཆྱེན་གི་སྦོར་ལམ། 大乘加行道    311
རིགས་བཤད་པ། 大乘種性    341
ཐྱེག་ཆྱེན་སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ། 大乘所緣    378
ཆྱེད་དུ་བ་བ་ཆྱེན་པོ་གསུམ། 大乘所為    388
གོ་སྒྲུབ། 擐甲正行    398
འཇུག་སྒྲུབ། 趣入正行    411
ཚོགས་སྒྲུབ། 資糧正行    454
ངྱེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ། 出生正行    486

②《現觀總義》(下)

作者簡介
譯序 正式學習五部大論的第一本教科書—現觀總義
སྐབས་གཉིས་པ། 第二品    489
ལམ་ཤེས་ཀི་ཡན་ལག 道相智之支分    489
དེའི་བཞི་པ་ཁྱབ་པའི་དོན་འཆད་པ་ལ་མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་འགོད་པ། 說彼之第四周遍
義中安立承許究竟三乘之宗    496
མཐར་ཐུག་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ། 成立究竟一乘    503
འཁོར་བ་ལ་མཐའ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པ། 探析輪迴有無邊    507
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་མི་རྒྱ་དཔྱད་པ། 探析一切有情將成佛否    511
ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ཐེག་ཆེན་ལམ་གང་ནས་འཇུག་དཔྱད་པ། 觀擇聲緣阿羅漢從何大乘道而入    515
ཉན་ཐོས་ཀི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས། 了知聲聞道道相智    525
རང་རྒྱལ་གི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས། 了知獨覺道道相智    533
བརེན་པ་མཐོང་ལམ་བཤད་པ། 講說能依見道    552
སོམ་ལམ་གི་བེད་པ། 修道作用    575
མོས་པ་སོམ་ལམ། 勝解修道    583
བསོད་བཀུར་བསྔགས་གསུམ་གི་སོམ་ལམ། བསྔོ་བ་སོམ་ལམ།
རེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སོམ་ལམ། 讚美、承事、
稱揚三者之修道、迴向修道、隨喜修道    588
སྒྲུབ་པ་སོམ་ལམ། 正行修道    593
རྣམ་དག་སོམ་ལམ༌དང༌དེའི་ནང་ཚན་ཀླན་ཀ་སྤངས་ཚུལ་གི་ཁྱད་པར།  清淨修道及其如何斷諍之差別    595  སྐབས་གསུམ་པ། 第三品    608
ཤེས་པས་སིད་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས། སིང་རེས་ཞི་ལ་མི་གནས་པའི་ལམ་ཤེས། འབྲས་ཡུམ་ལ་རིང་བའི་གཞི་ཤེས།
འབྲས་ཡུམ་ལ་ཉེ་བའི་གཞི་ཤེས། མི་མཐུན་ཕོགས་ཀི་གཞི་ཤེས། གཉེན་པོ་ཕོགས་ཀི་གཞི་ཤེས། 智不住有邊之道 相智、悲不住寂邊之道相智、遠於果佛母之基智、近於果佛母之基智、
所治品之基智、能治品之基智    608
གཞི་ཤེས་་ཀི་སྦོར་བ། 基智之加行    626
བང་སེམས་ཀི་སྦོར་བའི་མཉམ་ཉིད། 菩薩加行之平等    630
ཐེག་དམན་གི་རོགས་རིགས་སུ་གནས་པའི་མཐོང་ལམ།  住小乘證類之見道    631
སྐབས་བཞི་པ། 第四品    642
བསོམ་བའི་རྣམ་པ། 所修加行相    642
སོམ་བེད་ཀི་སྦོར་བ། 能修諸加行    743
སྦོར་བའི་ཡོན་ཏན། 加行功德    748
སྦོར་བའི་སྐོན། 加行過失    749
སྦོར་བའི་མཚན་ཉིད། 加行性相    752
ཐེག་ཆེན་གི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན། 大乘順解脫分    770
ཐེག་ཆེན་གི་ངེས་འབེད་ཆ་མཐུན། 大乘順決擇分    777
སོབ་པ་ཕིར་མི་ལོག་པའི་དགེ་འདུན། 有學不退轉僧    787
སིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀི་སྦོར་བ།  法身因有寂平等性加行    806
ཞིང་དག་སྦོར་བ། 報身因嚴淨佛土加行    814
ཐབས་མཁས་སྦོར་བ། 化身因善巧方便加行    816
སྐབས་ལྔ་པ། 第五品    824
རགས་ཀི་རེ་སྦོར། 相頂加行    824
བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་རེ་སྦོར།  福德增長頂加行    829
བརན་པའི་རེ་སྦོར། 堅穩頂加行    830
སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་རེ་སྦོར 心遍住頂加行    832
མཐོང་ལམ་རེ་སྦོར་དང་དེའི་སྐབས་སུ་ལྷན་ཅིག་དམིགས་ངེས་བཤད་པ།  རེན་འབྲེལ་བཤད་པ། 講說見道頂加行與
彼時俱緣決定、講說緣起    837
སོམ་ལམ་རེ་སྦོར། 修道頂加行    894
བར་ཆད་མེད་པའི་རེ་སྦོར། 無間道頂加行    920
བསལ་བ་ལོག་སྒྲུབ། 遣除邪執    923
སྐབས་དྲུག་པ། 第六品    928
མཐར་གིས་སྦོར་བ་བཅུ་གསུམ། 十三漸次加行    928
སྐབས་བདུན་པ། 第七品    935
སྐད་ཅིག་མའི་སྦོར་བ་བཞི། 四剎那加行    935
སྐབས་བརྒྱད་པ། 第八品    942
སྐུ་བཞིའི་སྤིར་བཤད་པ། དེ་ལ་འཕགས་སེང་གཉིས་རང་རང་གི་བཞེད་ཚུལ་དང་། སྐུ་བཞིའི་གྲངས་ངེས། 總說四身、
對此聖獅二者各自之主張、四身之數量決定    942
ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། 自性身    975
ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ། 智慧法身    979
ལོངས་སྐུ། 報身    991
སྤྲུལ་སྐུ། 化身    997
སྤར་བང་སོན་ཚིག 出版祈願文    1005

③《現觀總義》(附錄)

附錄一：現觀莊嚴般若波羅蜜多教授論    001
附錄二：單元科判表    062
附錄三：圖表    083
附錄四：書名    119
附錄五：人名    126

譯序

正式學習五部大論的第一本教科書—現觀總義

　　一、緣起

　　七、八年前，西藏的菩提上師曾鼓勵我說：「回台灣後，你應該成立一個翻譯小組。」之後，又常聽到觀世音尊者提及：「桑耶寺多年前設立了『譯師班智達洲』，專門翻譯佛法。」這是我成立

　　「班智達翻譯小組」的緣起。

　　推廣佛法應以培育僧才為基礎，進而利益社會大眾。藏傳佛教格魯派僧伽教育，是擁有傳承與完整的五部大論之教育體系，其中的因明系統來自陳那、法稱論師。之後，西藏先賢祖師，將佛經內涵以活潑、深入的「辯經理路」方式，建立嚴整的思考模式，訓練日後廣大僧眾具備更敏銳、清晰、正確的思惟。

　　因此，我決定遵循藏傳僧伽教育的順序，先翻譯《攝類學》，其次《心類學》《因類學》，最後再將三大寺的五部大論教科書陸續譯出。這需要多年的努力與眾人的支持、合作，非我一人能獨立完成，故於二○一一年，在北印度開辦翻譯培訓班，祈望能早日成就。

　　感謝與祝福

　　《現觀總義》為「正式學習」五部大論的第一本教科書，本書得以問世，承蒙許多人的協助與支持。首先，感謝學習現觀時的老師群：Gen Lobsang Gyaltso、Gen Dhamchoe Gyaltsen、Gen Gyaltso、Gen Konchok Wangdu，及Geshe Lobsang Tenpa。感謝翻譯本書時請益的師長們：南印度甘丹寺夏則扎倉住持堪仁波切

　　（Khenpo Junchup Sangye）、Geshe Ngawang Kalsang、昂望丹津倉忠仁波切（Ngawang Tenzin Tsadong Rinpoche）、果芒學院老師 Geshe Lobsang khechok、果芒學院老師Geshe Lobsang Rinchen。

　　感謝哲蚌寺洛色林學院（Drepung Loseling Monastery）、洛色林圖書館（Drepung Loseling Library Society）、洛色林歷任住持及歷任管家（Changzoe Khang），其中要特別感謝洛色林圖書館館長Geshe Khenrab Choegyal，從他以前擔任洛色林管家之時，至今一直以來，持續給予許多支持；感謝班智達翻譯小組印度負責人 Geshe Phegyal，及洛色林圖書館教科書翻譯部門等，協助藏文校對及審閱。

　　本書的編輯群及譯經會暨護持群：月光國際譯經院、圖滇給千格西、自來法師、性提法師、性如法師、法性法師、文澈法師、蔣悲洛桑、徐經蘭居士、陳紹穎居士、蔡正松居士、蘇財元居士、姜森岳居士、黃清仁居士、許鄭玉珍居士、歐麗湘居士、袁居士、蘇獻昌居士、陳嫻居士、王成富居士、廖孟鴻居士、蘇哲賢居士、蘇盟超居士、蔣宛真居士、李萍娟居士、古瑞玉居士、吳逸仙居士、許靜娜居士、Sara Huang、丁威志居士、葉修足居士、邱玉珠居士、伍光彥居士、嚴淑蘭居士、林翠玲居士、葉姝君居士、林琦居士、莊智年居士⋯⋯等，透由眾人的努力，才終於得以完成。

　　由衷感謝上師觀世音尊者、劉文釧居士、劉金釵居士及殷琪居士、滇津羅桑蔣丘等大德的善款支持，讓此殊勝之翻譯事業順利開展並持續運作；衷心感謝允諾護持三年的會員群—智慧群、般若群、文殊群、語自在群、深見群、善慧群、妙音群、菩提心群、慈悲群、廣行群、道相智群、一切智群、漸次加行群、剎那加行群、果法身群、自性身群、報身群、智慧法身群、化身群、新新妙音群、新新文殊22發心群、新新善慧群、智法身與成辦事業群、新道相智群、新漸次加行群、大乘教授群、大乘順決擇分群、大乘正行所依自性住種性群，以及台灣與世界各地不定期隨喜等大德的善款支持。

　　翻譯本書的功德，祈願諸位上師長久住世，功德主事事圓滿、順心，一切眾生早日脫離苦海，成就無上菩提。

　　本書若有任何錯誤，敬請十方大德海涵；若大眾對譯文有任何建議，請賜予您寶貴的意見，或寫信至panditatranslation＠gmail. com留言，無盡感激！